آشنایی با تابلو برق و اجزا و قطعات داخلی چیلر صنعتی
چیلرها امروزه کاربرد فراوانی در صنایع مختلف دارند و استفاده از آنها برای تأمین آب و هوای سرد مورد نیاز فرایندهای صنعتی امری ضروری به حساب میآید. انتخاب صحیح و نصب درست چیلرها نیازمند شناخت کافی از انواع، اجزا و نحوه کارکرد آنها است. در این مقاله، قصد داریم درباره تابلو برق چیلر صحبت کنیم. این تابلوها به عنوان یکی از اجزای مهم در سیستمهای چیلر استفاده میشوند و برای کنترل و مانیتورینگ دمای آب و هوا در سیستمهای تهویه مطبوع و سرمایشی استفاده میشوند. هدف اصلی، آشنایی با تابلوهای برق چیلر و نحوه عملکرد آنهاست تا خوانندگان بتوانند چیلر مناسب را بر اساس نیاز خود انتخاب کنند. پس از مطالعه این مقاله، دانش کافی برای تصمیمگیری درست در انتخاب و خرید چیلر صنعتی را کسب خواهید کرد.
تابلو برق چیلر چیست؟
تابلو برق چیلر بخش مهمی از سیستم سرمایشی چیلر محسوب میشود که وظیفه تأمین، توزیع و کنترل برق AC و DC مورد نیاز کمپرسور، فنها، پمپها و سایر تجهیزات چیلر را بر عهده دارد. این تابلو شامل ترانسفورماتور، کلیدهای قدرت، فیوزها، کنتاکتورها، رلهها و سایر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی کنترلی است. تابلوی برق چیلر نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح و بهینه چیلر دارد و باید با دقت طراحی و نصب شود. به وسیله آنها میتوان چیلرها را روشن و خاموش کرد، دمای آب خروجی را تنظیم نموده و سایر پارامترهای مربوط به عملکرد چیلرها را کنترل کرد.
انواع تابلو برق چیلر
تابلوهای برق چیلر به دو دسته اصلی زیر تقسیم میشوند:
- تابلو برق ساده چیلر: این نوع تابلوها فقط شامل تجهیزات اولیه توزیع برق مانند کلیدها، فیوزها و کنتاکتورها هستند و فاقد قابلیتهای کنترل و مانیتورینگ پیشرفته میباشند.
- تابلو برق کنترل هوشمند چیلر: این تابلوها علاوه بر تجهیزات توزیع برق، دارای سیستمهای کنترل و ابزارهای اندازهگیری پیشرفتهای هستند که امکان کنترل و مانیتورینگ دقیق فرایندهای چیلر را فراهم میکنند.
انتخاب بین این دو نوع تابلو بستگی به نیاز سیستم سرمایشی و بودجه دارد. تابلوهای هوشمند هزینه بالاتری دارند اما کنترل بهتری ارائه میدهند.
وظایف تابلوهای برق چیلر
وظایف تابلوهای برق چیلر معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- کنترل و مانیتورینگ دما
تابلوهای برق چیلر برای کنترل و مانیتورینگ دمای هوا و آب استفاده میشوند. این تابلوها معمولاً دارای سنسورهای دما هستند که دمای هوا و آب را اندازهگیری میکنند و به کنترلرهای برقی اطلاع میدهند.
- کنترل کمپرسور
تابلوهای برق چیلر برای کنترل کمپرسورهای چیلر استفاده میشوند. این تابلوها معمولاً دارای رلهها و کنتاکتورهایی هستند که برای روشن و خاموش کردن کمپرسورها استفاده میشوند.
- کنترل پمپ
تابلوهای برق چیلر برای کنترل پمپهای آب استفاده میشوند. این تابلوها معمولاً دارای رلهها و کنتاکتورهایی هستند که برای روشن و خاموش کردن پمپهای آب استفاده میشوند.
- کنترل و مانیتورینگ فشار
تابلوهای برق چیلر برای کنترل و مانیتورینگ فشار هوا و آب استفاده میشوند. این تابلوها معمولاً دارای سنسورهای فشار هستند که فشار هوا و آب را اندازهگیری میکنند و به کنترلرهای برقی اطلاع میدهند.
- کنترل و مانیتورینگ جریان
تابلوهای برق چیلر برای کنترل و مانیتورینگ جریان هوا و آب استفاده میشوند. این تابلوها معمولاً دارای سنسورهای جریان هستند که جریان هوا و آب را اندازهگیری میکنند و به کنترلرهای برقی اطلاع میدهند.
اجزا و قطعات تابلوهای برق چیلر
تابلوهای برق چیلر شامل اجزا و قطعات مختلفی هستند که به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:
- مدار قدرت: این بخش شامل قطعاتی مانند مدار قطعهای، مدار قطعهای فشار قوی، قطعات محافظتی مانند رلههای حفاظتی، محافظت از اضافه بار و اتصال کوتاه، محافظت از جریان اضافی و محافظت از ولتاژ بالا میشود.
- مدار کنترل: این بخش شامل قطعاتی مانند مدار کنترل کننده، مدار کنترل فشار، مدار کنترل دما، مدار کنترل رطوبت، مدار کنترل سرعت و مدار کنترل جریان میشود.
- ترمینالها: ترمینالها برای اتصال کابلها به تابلو برق استفاده میشوند و شامل ترمینالهای قدرت، ترمینالهای کنترل و ترمینالهای ارت میشوند.
- قطعات الکترونیکی: این بخش شامل قطعاتی مانند مقاومت، خازن، ترانزیستور، دیود، ماسفت، آیسی و میکروکنترلر میشود.
- صفحه نمایش: صفحه نمایش برای نمایش اطلاعات مربوط به وضعیت چیلر و پارامترهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
- دکمهها: دکمهها برای تنظیم پارامترهای مختلف چیلر و کنترل آن استفاده میشوند.
- سیمها و کابلها: سیمها و کابلها برای اتصال قطعات مختلف تابلو برق به همدیگر و به چیلر استفاده میشوند.
- باتری: باتری برای تأمین برق در صورت قطع شدن برق از شبکه برق استفاده میشود.
کاربرد اجزا و قطعات تابلوهای برق چیلر
در ادامه به بررسی کاربرد هرکدام از اجزا و قطعات تابلوهای برق چیلر خواهیم پرداخت:
- plc:
PLC یا کنترلر منطقی برنامه پذیر، یک دستگاه الکترونیکی است که برای کنترل و مدیریت فرآیندهای صنعتی استفاده میشود. در تابلو برق چیلر نیز از PLC برای کنترل و مدیریت فرآیند سیستم استفاده میشود.
PLC در تابلو برق چیلر برای کنترل عملکرد کمپرسور، پمپهای آب، فنهای خنککننده و سایر قطعات مورد استفاده قرار میگیرد. با استفاده از PLC، میتوان به صورت خودکار و دقیقترین کنترل را بر روی سیستم اعمال کرد و از احتمال خطاهای انسانی کاست.
همچنین، PLC قابلیت ارتباط با سایر دستگاههای الکترونیکی را دارد و میتواند اطلاعات را به سیستمهای مدیریتی دیگر ارسال کند. به این ترتیب، امکان مانیتورینگ و کنترل از راه دور بر روی سیستم چیلر وجود دارد.
در کل، استفاده از PLC در تابلو برق چیلر باعث بهبود کارایی و دقت سیستم میشود و همچنین امکان کنترل و مانیتورینگ از راه دور را نیز فراهم میکند.
- فیوز
فیوزها در تابلوهای برق چیلر برای حفاظت از قطعات الکتریکی و الکترونیکی در برابر جریانهای بیش از حد و احتمال خطر آتشسوزی استفاده میشوند. فیوزها به عنوان یک عنصر حفاظتی عمل میکنند و درصورتیکه جریان بیش از حدی در مدار الکتریکی ایجاد شود، فیوز سوخته و مدار را از برق قطع میکند. این کار باعث جلوگیری از خرابی قطعات الکتریکی و الکترونیکی در چیلر و همچنین جلوگیری از خطر آتشسوزی میشود.
- کلید
کلیدها در تابلو برق چیلر برای کنترل و مدیریت سیستم چیلر استفاده میشوند. کلیدها میتوانند شامل کلیدهای روشن/خاموش، کلیدهای تنظیم دما، کلیدهای تنظیم فشار، کلیدهای تنظیم سرعت فن و غیره باشند. با استفاده از این کلیدها، کاربران میتوانند پارامترهای مختلف سیستم چیلر را تنظیم کرده و عملکرد آن را کنترل کنند. همچنین، کلیدها میتوانند به عنوان ابزاری برای رفع اشکال و خطاهای سیستم چیلر نیز استفاده شوند.
- تایمر
تایمر در تابلو برق چیلر به عنوان یک قطعه الکترونیکی استفاده میشود که وظیفه کنترل زمان روشن و خاموش بودن دستگاه را بر عهده دارد. با استفاده از تایمر، میتوان زمان روشن و خاموش شدن چیلر را برنامهریزی کرد و به صورت خودکار کنترل کرد. به عنوان مثال، میتوان برای چیلر زمان روشن شدن در ساعت ۸ صبح و خاموش شدن در ساعت ۶ بعد از ظهر را برنامهریزی کرد. همچنین، با استفاده از تایمر میتوان زمانبندی برای تعویض فیلترها و سرویس دورهای دستگاه را نیز تنظیم کرد.
- کنتاکتور
کنتاکتورها در تابلوهای برق چیلر برای کنترل و مدیریت بارهای الکتریکی استفاده میشوند. این دستگاهها به عنوان یک سوئیچ الکتریکی عمل میکنند که با فشار دادن دکمهی کنترلی یا از طریق سیگنال الکتریکی، بارهای الکتریکی را روشن و خاموش میکنند. در تابلوهای برق چیلر، کنتاکتورها برای کنترل کمپرسورها، پمپها، فنها و سایر دستگاههای الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرند. با استفاده از کنتاکتورها، میتوان بارهای الکتریکی را به صورت اتوماتیک و با دقت بالا کنترل کرد و از خطرات ناشی از عدم کنترل بارهای الکتریکی جلوگیری کرد.
- بی متال
بی متال یا فویل بی متال، یک جنس فلزی است که به دلیل خواص خود به عنوان یک جایگزین مناسب برای مس در برقهای کم ولتاژ استفاده میشود. در تابلوهای برق چیلر نیز از بی متال به عنوان یک قطعه اتصال استفاده میشود. بی متال به دلیل خواص خود مانند سبکی، انعطافپذیری، مقاومت در برابر خوردگی و همچنین هدایت برق بسیار خوب، به عنوان یک جایگزین مناسب برای مس در تابلوهای برق استفاده میشود.
- کنترل فاز
کنترل فاز در تابلو برق چیلر برای کنترل و مدیریت جریان برق و ولتاژ در سیستم چیلر استفاده میشود. این کنترلرها به عنوان یک سیستم کنترلی برای مدیریت و کنترل دمای آب سرد و گرم در سیستم چیلر عمل میکنند. با استفاده از کنترل فاز، میتوان جریان و ولتاژ را به صورت دقیق کنترل کرده و از طریق تنظیم سرعت فنها و کمپرسورها، دمای آب سرد و گرم را تنظیم کرد. همچنین، این کنترلرها به عنوان یک سیستم حفاظتی نیز عمل میکنند و در صورت بروز خطاهایی مانند افزایش جریان یا ولتاژ، سیستم را خاموش میکنند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
- ترموستات
ترموستات در تابلو برق چیلر برای کنترل دمای آب سردکننده استفاده میشود. این دستگاه با اندازهگیری دمای آب سردکننده، سیگنالی را به واحد کنترل چیلر میفرستد تا در صورت نیاز به خنک کردن بیشتر یا گرم کردن کمتر، واحد کمپرسور و فنهای چیلر را کنترل کند. به این ترتیب، ترموستات به عنوان یک عنصر کنترلی مهم در سیستم چیلر عمل میکند و به بهبود کارایی و کاهش مصرف انرژی کمک میکند.
- کلید حرارتی
کلید حرارتی یکی از اجزای مهم در تابلو برق چیلر است که برای حفاظت از موتورهای الکتریکی استفاده میشود. این کلید درواقع یک سنسور حرارتی است که در صورت افزایش دمای موتور به فراتر از حد مجاز، خروجی از مدار را قطع میکند و از آسیب دیدن موتور جلوگیری میکند؛ به عبارت دیگر، کلید حرارتی به عنوان یک حفاظت حرارتی عمل میکند و در صورت بروز خطا، موتور را از آسیب دیدن و خراب شدن نجات میدهد.
- کلید کمپکت
کلید کمپکت یکی از اجزای تابلو برق چیلر است که برای محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر جریانهای بیش از حد و افزایش حرارت استفاده میشود. این کلیدها به طور معمول در مدارهای قدرت برای محافظت در برابر اتصال کوتاه و یا بار اضافی استفاده میشوند. درصورتیکه جریان بیش از حدی در مدار الکتریکی ایجاد شود، کلید کمپکت به طور خودکار باز میشود و از آسیب به مدارهای الکتریکی جلوگیری میکند. همچنین، این کلیدها به عنوان یک روش قطع برق در صورت بروز خطا نیز استفاده میشوند.
جمعبندی نهایی
تابلوهای برق چیلر شامل انواع اجزا و تجهیزاتی هستند که وظیفه توزیع، کنترل و محافظت مدارات الکتریکی چیلر را برعهده دارند.
مهمترین اجزای تابلو برق چیلر عبارتاند از:
- PLC، کنترلرهای منطقی و میکروپروسسور برای کنترل هوشمند
- ترانسفورماتور برای تأمین برق AC
- کلیدهای قدرت، فیوزها، رلهها و کنتاکتور برای توزیع و محافظت
- انواع حسگرهای دما، فشار و... برای کنترل
- صفحه نمایش و آلارم برای مانیتورینگ
در انتخاب و طراحی تابلو برق چیلر با مهندسین مجرب شرکت بنیان تابلو مشورت کنید تا بهترین تابلو مطابق با نیاز سیستم شما طراحی و ساخته شود.