استانداردهای طراحی و ساخت تابلو برق

همناطور که در مقالات گذشته سایت شرکت بنیان تابلو گفتیم، مهمترین استاندارد در صنعت برق و الکترونیک مربوط به IEC، IEEE و ANSI است. البته باتوجه به سابقه کاری طولانی که مهندسین شرکت بنیان تابلو در طراحی و نصب تابلو برق داشتند به این نتیجه رسیدیم که در مورد تابلو برق‌های فشار ضعیف و فشار متوسط، استاندارد IEC بهترین و کامل ترین گزینه است.

استانداردهای تابلو برق صنعتی برای قسمت های مختلف

انواع تابلو برق صنعتی از تجهیزات مختلفی ساخته شده اند و طراحی، نگهداری و تعمیرات هر یک از بخش‌ها باید به خوبی رعایت شود. در ادامه قصد داریم که شما را با قوانین استاندارد درباره قسمت‌های مختلف تابلو برق آشنا کنیم. چناچنه که با رعایت این استانداردها می­توانیم عمر مفید تابلو برق را افزایش دهیم و همچنین از جان نیروهای انسانی در یک مجموعه حفاظت کنیم.

استانداردهای فنی بدنه تابلو برق صنعتی:

بدنه تابلو برق :

1. همانطور که می­‌دانید تابلو برق یکی از حیاتی ترین تجهیزات یک سیستم صنعتی و یا مسکونی است بنابراین محافظت از تابلو برق و تجهیزات داخلی آن هم امری ضروری خواهد بود؛ پس اولین استانداری که لازم است برای طراحی بدنه تابلو برق در نظر داشته باشیم، نصب قفل بر روی همه درب‌های تابلو است. بسیار ضروری خواهد بود که این قفل‌ها کاملاً شبیه به هم باشند.
2. برای افزایش طول عمر بدنه تابلو برق لازم است که برای ساخت درب های آن از لولاهای استیل یا گالوانیزه استفاده کینم.
3. طراحان تابلو برق همیشه باید یک فضای کافی برای توسعه آینده تابلو قرار دهند.
4. در طراحی مکان قرار گیری تجهیزات داخلی تابلو برق، بایدمحل قرار گیری تجهیزات طوری باشد که هنگام عملیات اورهال و بررسی، دسترسی آسان به مجموعه‌های قطع کننده و کنتاکت‌ها فراهم باشد.

جنس و ضخامت ورق تابلو:

همانطور که در مقاله تابلو برق صنعتی گفتیم، جنس تابلو برق می­تواند متناسب با شرایط محیطی و خطرات احتمالی متغیر باشد، ولی بهتر است که جنس بدنه تابلو برق از نوع ورق گالوانیزه یا فولادی روغنی انتخاب شود. بر اساس استانداردهای تابلو برق حداقل ضخامت ورق بدنه باید 1/5 میلیمتر باشد بطوری که بتواند تنش‌های مکانیکی، الکتریکی و حرارتی را در شرایط عادی تحمل کند.

ضخامت و نوع رنگ تابلو:

قبل از رنگ زدن باید بدنه تابلو ابتدا کاملا چربیگیری و زنگ زدایی شود و سپس با رنگ پودری الکترواستاتیک بطور یکنواخت رنگ آمیزی گردد. توجه کنید که هرگونه سوراخکاری و جوش پیچ به ورق تابلو باید قبل از رنگ آمیزی انجام شود.

نوع تهویه تابلو برق:

تجهیزات تابلو برق در مقابل گرما حساس هستند و همچنین ممکن است دما تابلو برق در شرایطی بسیار افزایش یافته و باعث آتش سوزی شود؛ بنابراین سیستم تهویه در تابلو برق امری مهم و ضروری است که باید حتما به آن توجه شود. به منظور عملکرد صحیح و کمک به خنک شدن تجهیزات داخلی تابلو، باید در بالا و پایین درب تابلو، منافذ عبور هوای خنک کننده یا دریچه هایی طراحی شود تا تهویه طبیعی هوا صورت پذیرد.

بر اساس استانداردهای تابلو برق، بهتر است که تابلو در شرایط آب و هوایی مرطوب قرار نگیرد ولی اگر احتمال تعریق در تابلو برق وجود داشته باشد، باید تمهیدات لازم مانند استفاده از سیستم های تهویه ای (هیتر و ترموستات) برای جلوگیری از تعریق تابلو قرار گیرد. لازم به ذکر است که رطوبت نسبی در دمای 40 درجه سانتیگراد نباید از 51% بیشتر شود.

تجهیزات تابلو برق باید همواره در دمای مناسبی قرار گیرند تا کارکرد ایده آل خود را داشته باشند و طول عمر مفید آنان کاهش پیدا نکند، بنابراین دمای هوای محیط تابلو در داخل ساختمان باید حداکثر +41 و حداقل -5 درجه سانتیگراد باشد.

شناسه و پلاک تابلو برق:

باید در روی پلاک تمام اطلاعات از جمله:

نام شرکت یا علامت تجاری سازنده، شماره ثبت شرکت، نام تابلو، قدرت، ولتاژ و جریان نامی، ولتاژ تست، ضریب قدرت، تعدادفاز، IP، آدرس سازنده، تاریخ ساخت و مدت گارانتی درج شود.

استانداردهای تجهیزات تابلو برق

استانداردهای داکت در تابلو برق:

بهتر است که به منظورافزایش ایمنی، جابجایی، پوشش، حفاظت، نظم و چیدمان سیمها در داخل تابلو برق، از داکت شیاردار استفاده شود.

استاندارد های شینه ها در تابلو برق:

مطابق با استانداردهای بین المللی تجهیزات تابلو برق، جنس شینه ها باید مسی باشد. شینه نول و شینه ارت باید در تابلو بطور جداگانه نصب گردد. برای افزایش ایمنی سیم های هر مدار روی هر کدام از شینه ها باید بطور مستقل به صورت محکم متصل گردد. در تابلو برق، شینه ها دارای علامت گذاری مشخص و دائمی باشند تا در زمان تعمیرات و بررسی های منظم تابلو برق مشکلی به وجود نیاید. به منظور ایمنی بیشتر و جلوگیری از برق گرفتگی احتمالی باید شینه ها توسط صفحه محافظ عایقی از جنس پلی کربنات باشند.

هم چنین شما عزیزان می‌توانید علت شینه کشی در تابلو برق را از طریق لینک مطالعه کنید...

استانداردهای کلید قدرت:

• نحوه کار کلیدهای قدرت به این صورت است که انواع بار در مدار را قطع و یا وصل می­کنند و یا به کلی مسیر اصلی مدارها را تغییر می­دهند؛ و اما استاندارهای کلید قدرت :

• اطمینان از متناسب بودن دما برای کار با این سیستم‌ها
• انتخاب یک کلید قدرت که تا عملکرد و مقدار بار مورد نیاز برای سیستم.
• فراهم کردن امکان تغذیه وسایل الکتریکی در بازه 60 تا 120 درصد ولتاژ اسمی منبع
•  

استانداردهای مربوط به ترانس و کنتاکتور:

یکی از بخش‌های مهم در استاندارد تابلو برق فشار ضعیف که اصطلاحا به آن Medium Voltage نیز می­گوییم. کاربرد ترانس و کنتاکتور این است که باید بتوانند به خوبی از پس تحمل جریان نامی برآیند تا از ورود خسارت به سیستم جلوگیری کنند. همچنین باید دقت کنید که در زمان کار کنتاکتورها در محدود ولتاژ مناسب، هیچگونه لرزش یا برشی در کنتاکت‌ها وجود نداشته باشد. علاوه بر این موارد، برای سیمکشی ترانسفورماتورهای جریان باید از سیم‌هایی با سطح مقطع حداقل 5 میلی‌متری استفاده کنید که از پلی اتیلن ساخته شده و قابلیت تحمل ولتاژ 620 تا 1000 ولت را دارند.

استانداردهای کلیدهای خودکار مینیاتوری در تابلو برق:

اصلی ترین قانونی که برای یک تابلو برق استاندارد رعایت شود این نکته است که کلید های کمپکت و کلید های هوایی که ولتاژ اسمی آن در جریان متناوب از 1000 ولت و در جریان مستقیم از 1500 ولت تجاوز نکند.

استانداردهای ایمنی تابلو برق قبل از شروع به کار:

همانطور که گفتیم یکی از بخش‌های مهم در استاندارد IEC مربوط به ایمنی اپراتورها است. به همین دلیل در این زمینه حتما باید استانداردهای تابلو برق صنعتی در حوزه ایمنی را رعایت کنید که از قرار زیر هستند:

• باز نبودن درب‌ها و همچنین اطمینان از بسته بودن دریچه‌های حفاظتی در حین کار
• اطمینان از محکم بودن اتصالات و سفت بودن اتصالات سیم ها
• عدم وجود سوراخ یا سوختگی در سطح خارجی بدنه
• عدم نزدیکی به مواد آتش زا و مواد شیمیایی و خوردنده
• روشن نبودن شعله در نزدیکی تابلو برق صنعتی
• پابرجا بودن اتصالات زمین و یا خط ارت

علاوه بر این، قبل از اینکه شروع به کار با تابلو برق کنید، نیاز است که یک سری استانداردهای حفاظتی یا عایقی را رعایت کنید تا سلامت اپراتورها در زمان کار با این دستگاه‌ها حفظ شود. این موارد عبارتند از:

• اطمینان از ایزوله بودن تابلو در زمان قطع کلید جداکننده
• بررسی کردن ولتاژ قبل از ورود برق به تابلو
• اطمینان از برقراری اتصال به زمین قبل از انجام تعمیرات
• بستن دریچه‌های حفاظتی قسمت‌های الکتریکی
• اطمینان از برق دار نشدن مدارهای اصلی، کمکی و تجهیزات جانبی
• استفاده نکردن از رله‌ها در مدارهای کنترلی

استانداردهای تابلو برق صنعتی در زمان نصب:

برای اینکه اینم تابلوها بتوانند عملکرد خوبی از خود نشان دهند، لازم است که استانداردهای تابلو برق صنعتی در زمان نصب آن‌ها هم رعایت شوند. مهم‌ترین این استانداردها عبارتند از:

• بررسی و تمیز کردن تمام اتصالات
• استفاده از سلول‌های جداگانه برای اتصال شیشه‌های اصلی
• نصب شیشه‌های اصلی با استفاده از پیچ‌های دریافتی از کارخانه
• یادداشت کردن تمام ابعاد تابلو و سیم کشی های داخل تابلو همچنین داشتن یک نقشه از تمام اتصالات و تجهیزات تابلو برق
• وجود داشتن امکان دسترسی برای عوض کردن سیم‌ها در صورت نیاز
• شماره گذاری سلول‌ها و مدارها
• استفاده از سیم‌هایی با سطح مقطع 5 میلی متر مربعی و قابلیت تحمل ولتاژ تا 1000 ولت
• اطمینان از سالم بودن همه اجزای تابلو برق صنعتی پس از نصب
• رعایت استانداردهای تابلو برق در شینه‌ها، نگه دارنده‌ها و اتصالات
• انتخاب گرمکن یا هیتر بر اساس شرایط آب و هوایی برای جلوگیری از تشکیل قطرات آب بر روی اجزای تابلو