خرابی‌های رایج تابلو برق صنعتی

خرابی های تابلو برق صنعتی یکی از مسائل اجتناب ناپذیر در هر مرکز صنعتی است. تابلو برق مجموعه‌ای متمرکز از کلیدها، فیوزها و قطع کننده‌های مدار است که وظیفه اصلی آن‌ها کنترل، جداسازی و محافظت از تجهیزات الکتریکی است. این تابلوها معمولاً در سراسر سیستم‌های انتقال و توزیع برق و همچنین در تأسیسات صنعتی و تجاری یافت می‌شود. تابلو برق جزء لاینفک این سیستم‌هاست. بنابراین هرگونه خرابی در آن می‌تواند منجر به اختلال قابل توجهی در کل سیستم شود. در این مبحث راجع به علل و رایج‌ترین خرابی های رایج تابلو برق صنعتی خواهیم پرداخت.

آشنایی با تابلو برق‌های صنعتی

برای شناخت خرابی های تابلو برق صنعتی بهتر است ابتدا با انواع تابلو برق‌های صنعتی آشنا شویم. تابلو برق‌ها شامل دو نوع تابلو برق کشویی و ثابت می‌باشند. همچنین از نظر ساختار به تابلو برق باز، تابلو برق بسته فلزی و تابلو برق بسته فولادی و از نظر سطوح مختلف ولتاژ به تابلو برق فشار قوی، تابلو برق ولتاژ متوسط، تابلو برق فشار ضعیف و غیره تقسیم می‌شود که بسته به نوع واحد صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد تابلو برق صنعتی از قطع و وصل جریان در مدار، قطع و وصل منبع تغذیه از سایر تجهیزات الکتریکی، قطع و وصل شبکه برق از انشعاب، سوئیچینگ از طریق مدارشکن تا حفاظت مدار در برابر اضافه بار و اضافه ولتاژ و اندازه‌گیری بار الکتریکی متغیر است.
تابلو برق‌های کنترل یک کارخانه تولیدی تنها ماهیتی الکتریکی ندارند. آن‌ها معمولاً سیستم‌های برنامه‌ریزی شده هستند که خدمات صنعتی فراتر از محدوده اکثر برقکاران عمومی ارائه می‌دهند. خرابی های تابلو برق صنعتی یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران واحدهای صنعتی است. این خرابی‌ها به غیر از ایجاد اختلال در تولید، انتقال، توزیع یا تبدیل نیرو می‌تواند منجر به حوادث خطرناکی چون برق گرفتگی، انفجار و آتش سوزی شود.

رایج ترین خرابی های تابلو برق صنعتی

صرف‌نظر از سن، خرابی های تابلو برق صنعتی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که بسیاری از آن‌ها قابل پیشگیری هستند. خطا در طراحی، نقص قطعات و تجهیزات، عوامل محیطی، اشتباهات انسانی و ترکیبی از همه این‌ها ممکن است موجب خرابی های تابلو برق صنعتی شود. مثلا تابلو برق به گونه‌ای طراحی شده که در شرایط محیطی خاص مقاومت کند. با این حال، شرایط شدید چون رطوبت بالا، دمای بالا یا علل خارجی چون ورود حیواناتی مانند جوندگان به تجهیزات گاهی اجتناب ناپذیرند.
آشنایی با این خرابی‌ های رایج تابلو برق صنعتی می‌تواند به شما کمک کند قبل از بروز هرگونه مشکل در تولید یا ایمنی، از خرابی تابلوی کنترل الکتریکی جلوگیری کنید. در زیر به برخی از رایج‌ترین خرابی های تابلو برق صنعتی اشاره شده است:

- شل شدن اتصالات 

شل شدن کابل‌ها و اتصالات داخل تابلو یکی از رایج‌ترین خرابی های تابلو برق صنعتی است که می‌تواند منجر به داغ شدن و در نهایت ذوب شدن اتصالات داخل تابلو گردد. طبق تخمین حدود 25 درصد از تمام خرابی های الکتریکی به دلیل شل بودن اتصالات رخ می‌دهد. جلوگیری از خرابی تابلو به دلیل اتصالات شل مستلزم بازرسی‌های منظم بصری یا مادون قرمز تابلو برق است.  

- نفوذ آب

در هنگام بلایای طبیعی یا حوادث، نفوذ یا غوطه ور شدن آب می‌تواند باعث اتصال کوتاه فوری، خوردگی طولانی مدت اجزای فلزی، آسیب به عایق و چندین عارضه دیگر شود. برای جلوگیری از هرگونه نقص عایق مربوط به رطوبت که ممکن است در دراز مدت رخ دهد، استفاده از یک آشکارساز تخلیه جزئی یا یک دوربین مادون قرمز برای تشخیص گرمای غیرمعمول اتصالات خورده شده توصیه می‌شود.

- عدم تعادل  بار

یکی از علل رایج خرابی های تابلو برق صنعتی عدم تعادل بار است که باعث می‌شود دمای داخلی تابلو بالا برود و ذوب شدن کابل‌ها و در نهایت آتش سوزی را به دنبال داشته باشد.

- قرار گرفتن چند کابل بر روی هم

تابلو برق شامل تعداد زیادی کابل است که زمانی که تعداد خروجی آن‌ها برای انشعاب بیش از حد باشد، ممکن است روی هم دیگر قرار بگیرند. این مسئله باعث افزایش احتمال داغ شدن، ذوب و یا آتش سوزی در داخل تابلو می‌گردد.

- خرابی عایق بندی

این دسته از خرابی های تابلو برق صنعتی بسته به عایق‌بندی ولتاژ، انواع مختلفی دارد. عایق بندی ولتاژهای پایین به دلیل سادگی، معمولاً تحت فشارهای مشابه عایق‌بندی ولتاژهای متوسط نیستند. بنابراین، حفظ عایق‌بندی ولتاژ پایین عمدتاً شامل خشک و تمیز نگه داشتن عایق‌بندی است.
از سوی دیگر، سیستم‌های عایق بندی ولتاژ متوسط به دلیل تنش‌های ولتاژ بیشتر، بسیار پیچیده‌تر در نظر گرفته می‌شوند. نواحی تحت فشار در تابلو در ابتدا بخش های کوچکی از عایق بندی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، اما به مرور تا خرابی کامل پیش می‌روند. راهکار جلوگیری از چنین خرابی هایی، استفاده از یک آشکارساز تخلیه جزئی دستی برای تشخیص عیوب سطحی و همچنین عایق‌بندی داخلی است.

نشانه‌های خرابی های تابلو برق صنعتی قریب الوقوع

تابلو برق، چه تجاری و چه صنعتی در بسیاری از مشاغل ضروری است. بدون داشتن این تابلوها، این شرکت‌ها قادر به انجام صحیح فرآیندها و وظایف روزانه خود نیستند. بنابراین، مانند سایر انواع تجهیزات صنعتی، شناخت خرابی‌ها و تعمیر و نگهداری منظم این تجهیزات بسیار مهم است. علائم زیر می‌توانند نشان دهنده خرابی های قریب الوقوع در تابلو برق صنعتی باشند: 

• مشاهده علائم سوختکی یا احساس بوی سوختگی در تابلو  
• تابلو برق قدیمی با بیش از 20 سال قدمت
• سوسو زن مداوم چراغ‌ها 
• بالا زدن دائمی کلیدهای مینیاتوری
• ذوب شدن کابل‌های داخلی
• ریست نشدن کلیدهای تابلو
• شنیده شدن صداهای غیرعادی از داخل تابلو
• خاموشی غیر عادی تابلوی برق  

سخن پایانی
خرابی های تابلو برق صنعتی چیزی است که باید به طور دائم موردتوجه قرار گیرد. این تابلوها دارای قطعات الکترونیکی بسیار زیادی هستند. بنابراین یک تابلو برق ممکن است به دلایل مختلفی از جمله شل شدن اتصالات، عدم تعادل بار، نفوذ آب، خرابی عایق‌بندی و... از کار بیفتد. برای جلوگیری از خرابی کامل تابلو برق و بروز مشکلات احتمالی، تعمیر و نگهداری مناسب و بازرسی‌های منظم توسط یک متخصص توصیه می‌شود.