لوازم اندازه گیری در تابلو برق کدام اند؟ معرفی انواع و کارایی هر کدام

تجهیزات اندازه گیری ثابت یا لوازم اندازه گیری در تابلو برق از لحاظ مکانیکی و الکتریکی کاملا ثابت هستند. این لوازم انواع مختلفی دارند که از جمله می‌توان به آمپرمتر، فرکانس متر، وات متر و... اشاره کرد. این دسته از لوازم از لحاظ ساختار، روش نصب، کمیت قابل اندازه گیری و... در گروه‌های مختلفی دسته بندی می‌شوند. وجود این لوازم در مدیریت و کنترل سیستم اهمیت بسیاری دارد و به همین جهت لازم است که کیفیت و کارایی لازم را داشته باشند. جهت آشنایی بیشتر با انواع دستگاه‌های اندازه گیری به کار رفته در تابلو برق در ادامه با ما همراه باشید.

لوازم اندازه گیری در تابلو برق از نوع آنالوگ

همانطور که احتمالا می‌دانید لوازم آنالوگ دارای یک یا چند عقربه هستند و حرکت عقربه‌های آن‌ها به صورت مکانیکی انجام می‌گیرد. به عنوان مثال در ولت متر به عنوان یکی از لوازم اندازه گیری در تابلو برق، منحرف شدن عقربه، متناسب با میزان ولتاژ است و توانایی نمایش تغییرات را به این شکل دارد. دستگاه‌های اندازه گیری آنالوگ از نظر بازه، تعداد کمیت اندازه گیری و... مدل‌های مختلفی دارند. برای انتخاب این نوع دستگاه‌ها لازم است به نوع و تعداد کمیت، کلاس دقت و روش نصب آن توجه داشته باشید.

لوازم اندازه گیری در تابلو برق از نوع دیجیتال

لوازم اندازه گیری دیجیتال عقربه ندارند و می توانند مقدار دقیق کمیت را نمایش دهند. مدل‌های مختلف این دستگاه‌ها از نظر نوع صفحه نمایش و کمیت قابل اندازه گیری با یکدیگر تفاوت دارند. لوازم اندازه گیری دیجیتال که می‌توانند کمیت‌های الکتریکی را اندازه گیری کنند، به دسته‌های تک منظوره، مولتی متر، پاورمتر و همینطور لوازم سنجش کیفیت توان تقسیم بندی می‌شوند. البته دستگاه‌هایی نیز جهت اندازه گیری کمیت‌های غیرالکتریکی همچون دما، سرعت و... به تولید می‌رسند.

پرکاربردترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق

برای نمایش مقدار پارامترهای الکتریکی مختلف همچون جریان، فرکانس، ولتاژ و ضریب قدرت از لوازم اندازه گیری در تابلو برق استفاده می‌شود. با توجه به اهمیت این لوازم در کنترل و مدیریت یک سیستم، لازم است در هنگام انتخاب به نیاز سیستم و کارایی دستگاه توجه ویژه‌ای داشته باشید. به طور کلی پرکاربردترین دستگاه‌های اندازه گیری در تابلو برق عبارتند از:

آمپرمتر

این دستگاه توانایی اندازه گیری مقدار جریان موثر در مدار ار دارد و به صورت سری با مصرف کننده قرار می‌گیرد. در تابلو برق به ازای هر مصرف کننده یک آمپرمتر و جهت اندازه گیری جریان کل نیز یک آمپرمتر جداگانه در مدار قرار داده می‌شود. در صورتی که میزان آمپر کم باشد می‌توان از این وسیله به صورت مستقیم (سه عدد آمپرمتر به شکل سری و به کمک سیم‌های فاز) نیز استفاده کرد. حال اگر میزان آمپر بالا باشد استفاده از این ابزار به صورت مستقیم کاربرد ندارد و باید از ترانس جریان استفاده نمود.

ولت متر

ولت مترها در انواع مختلف آنالوگ و دیجیتال به تولید می‌رسند و محدوده‌های گوناگونی از چند ولت تا چند کیلو ولت را اندازه گیری می‌کنند. برای اندازه گیری ولتاژ لازم است از ولت متری که مجهز به سوئیچ است کمک بگیرید و یا از یک کلید ولت در کنار ولت متر استفاده نمایید. در ولتاژ ضعیف هر سه فاز به صورت مستقیم به کلید ولت متصل می‌شوند اما در صورت بالا بودن ولتاژ، اندازه گیری باید به وسیله ترانس ولتاژ انجام شود.

فرکانس متر

فرکانس متر یکی دیگر از رایج‌ترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق است که رفکانس موجود در شبکه را مشخص می‌کند. این دستگاه در دو نوع آنالوگ و دیجیتال در دسترس قرار دارد که انواع آنالوگ آن به صورت عقربه‌ای و ارتعاشی هستند و در تاسیسات مجهز به ژنراتور کاربرد بسیاری دارند.

کسینوس فی متر

این دستگاه معمولا در تاسیسات بزرگ و وسیع کاربرد دارد و می‌توان به کمک آن، یکی از پارامترهای ضریب توان یا فاکتور پاور را مشاهده نمود. کسینوس فی متر در تاسیسات به ورودی ولتاژ و جریان جهت نصب نیاز دارد. در فشارهای ضعیف امکان آن وجود دارد که ولتاژ به صورت مستقیم به این دستگاه متصل شود.

پاور متر

یکی دیگر از لوازم اندازه گیری در تابلو برق پاور متر نام دارد. این وسیله توانایی اندازه گیری انواع توان را در کنار ولتاژ و جریان، دارد. همچنین می‌تواند ولتاژ و جریان و همینطور اختلاف فاز میان آن‌ها را نیز نمایش دهد. علاوه بر این توانایی نمایش توان راکتیو، توان اکتیو و توان ظاهری را نیز دارد. 
اگر بخواهیم به صورت کلی این دستگاه را تعریف کنیم، می توانیم بگوییم که پاور متر وسیله‌ای است که می تواند وظیفه بسیاری از لوازم اندازه گیری در تابلو برق از جمله آمپر متر، ولت متر، وات متر، فرکانس متر و... را به راحتی انجام دهد و حتی قابلیت آن را نیز دارد که به صورت جداگانه جایگزین هر یک از آن‌ها شود.

وات متر

یکی از لوازم اندازه گیری در تابلو برق که برای اندازه گیری توان حقیقی مصرف کننده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. وات متر از یک سیم پیچ جریان و یک سیم پیچ ولتاژ بهره مند شده است و برای نصب به جریان و ولتاژ ورودی نیاز خواهد داشت. 

وارمتر

برای اینکه بتوانیم توان غیر مفید راکتیو را اندازه گیری کنیم، از دستگاهی به عنوان وارمتر استفاده خواهیم کرد. این دستگاه شباهت بسیاری به وات متر دارد، با این تفاوت که در اتصال وار متر به شبکه باید میان جریان سیم پیچ ولتاژ و سیم پیچ جریان 90 درجه اختلاف فاز وجود داشته باشد و همینطور به صورت سری و مستقیم باید بسته شود.

پاور آنالایزر

یکی از مدرن‌ترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق پاور آنالایزر یا دستگاه سنجش کیفیت توان است. این وسیله توانایی اندازه گیری پارامترهای مختلفی از جمله جریان، ولتاژ، توان، انرژی، اختلاف فاز، فرکانس و بسیاری از موارد دیگر را دارد. 

کلام پایانی

همانطور که گفته شد توزیع صحیح انرژی الکتریکی که به تابلو برق وارد می‌شود نیازمند نظارت و کنترل اصولی و اندازه گیری پارامترهایی همچون ولتاژ، جریان، فرکانس و... خواهد بود. برای این منظور از لوازم اندازه گیری در تابلو برق استفاده می‌شود. تابلو برق و لوازم اندازه گیری به کار رفته در آن باید مطابق با استانداردهای جهانی ساخته شده و توسط افراد متخصص نصب شود تا از بروز خسارت‌های احتمالی جلوگیری شود. در صورتی که سوالی در رابطه با تجهیزات به کار رفته در تابلوهای برق دارید می‌توانید از طریق تماس با مشاوران ما به پاسخ‌های خود دست یابید.