نگهداری تابلو برق
تابلو برق دستگاهی حساس با تجهیزات پیشرفته است که وظیفه کنترل و توزیع پایدار انرژی الکتریکی را در یک مجموعه بر عهده دارد.این دستگاه شامل انواع مختلفی از جمله تابلو برق فشار ضعیف و تابلو برق فشار متوسط می باشد.به وسیله دستورالعمل تعمیر نگهداری تابلو برق می توان تا حد زیادی احتمال خرابی و وقفه کاری را برای این دستگاه کاهش داد.
دستورالعمل نگهداری تابلو برق
به طورکلی مجموعه اقداماتی که در راستای نگهداری تابلو برق باید انجام شود شامل موارد ذیل می باشد:
تست های روتین در مرحله نگهداری تابلو برق به منظور بررسی جنبه های ایمنی دستگاه به کار گرفته می شود،این تست ها به طور معمول شامل سه بخش زیر هستند که جزئیات آنها در استاندارد های IEC614439-1 و IEC61439-2 تعریف شده اند:
الف)بررسی عایق
شامل اندازه گیری مقاومت عایق و تست دی الکتریک می باشد.یکی از اهداف این تست در نگهداری تابلو برق یافتن فواصل ناکافی به VDC می باشد.برای بررسی مقاومت عایق،برق را خاموش میکنند سپس به وسیله یک اهم متر با حداقل ولتاژ 500 شایان ذکر است که کلیه کلیدها باید در وضعیت ON باشند و هیچ باری در سیستم وجود نداشته باشد ، به اندازه گیری آن می پردازید.
ب)چک کردن وضعیت اتصال مدارات حفاظتی
کلیه اتصالات در این مرحله مورد بررسی قرار میگیرد و موارد معیوب یا دارای نقص فنی شناسایی و رفع عیب می شود.
ج)بازرسی چشمی
در این مرحله از نگهداری تابلو برق کلیه قطعات و تجهیزات از نظر صحت قرارگیری و سلامت فیزیکی مورد بازدید واقع می شوند:بخشی از مجموعه کارهایی که باید در بازرسی چشمی انجام شود عبارتند از:کنترل سیم کشی ها،چک کردن تجهیزات جانبی،اندازه گیری قوس ،کنترل فواصل نصب،تست کارکرد صحیح الکتریکی ، وضعیت مکانیکی سیستم،کنترل درجه حفاظت ،بررسی وضیعت ظاهری و ............
نظافت تابلو برق
در صورتی که در محیط قرارگیری تابلو برق آلودگی محیطی از جمله گرد و غبار وجود داشته باشددر مدت طولانی می تواند به سیستم آسیب بزند یکی از اهداف نگهداری تابلو برق این است که تا حد امکان وجود این ذرات را به حداقل برساند،اینکار باعث طولانی تر شدن دوام دستگاه و حفظ کیفیت آن می شود اگر گرد و خاک از روی دستگاه نظافت نشود،می تواند باعث کاهش فواصل عایق شود. در نتیجه این اتفاق،تخلیه الکتریکی رخ می دهد و ممکن است باعث اتصال کوتاه و خاموشی و ضربه به سیستم گردد.همچنیم این ذرات می توانند با روان کننده ها ترکیب شده و باعث افت کیفیت کار آنهاشوند.در نتیجه این امر،اصطکاک در سطوح افزایش می یابد و سیستم آسیب جدی می بیند.
روانکاری تجهیزات مکانیکی
روغن کاری و گریس کاری قطعات مکانیکی یکی از موارد مهم در چک لیست نگهداری تابلو برق است.انجام به موقع این کار باعث کاهش درگیری قطعات و روانی سطوح و افزایش طول عمر دستگاه می شود.بخشی از قطعات مکانیکی تابلو برق شامل مکانیزم کلید ها،لولاها،قفل ها و سکسیونر می باشند.قبل از انجام روغن کاری ضروری است که هرگونه گرد و غبار از سطح محل مورد نظر پاکسازی شود.
آچارکشی قطعات مکانیکی
به مرور زمان در اثر لرزش های کم یا زیاد یا در نتیجه استفاده نادرست،ممکن است قطعات مکانیکی نیاز به آچارکشی پیداکنند بنابراین این مورد نیز در چک لیست نگهداری تابلو برق گنجانده شده است.
تست عملکرد رله ها و تجهیزات حفاظتی
اهمیت تجهیزات حفاظتی در تابلو برق برکسی پوشیده نیست،باتوجه به ماهیت الکتریکی و مکانیکی این تجهیزات،امکان خرابی آن در مرور زمان وجود دارد بنابراین ضروری است که در فرایند نگهداری تابلو برق حتما این مورد نیز لحاظ شود و کنترل دوره ای منظم این موضوع در دستور کار قرار بگیرد
کنترل هیترها و تجهیزات روشنایی سیستم
دمای داخل تابلو برق معمولا در محدوده 28 درجه سانتیگراد نگه داشته می شود.این کار به این خاطر است که از ایجاد رطوبت جلوگیری به عمل آید.از ترموستات برای کنترل دما در داخل تابلو برق استفاده می شود.در نتیجه کنترل سلامت و صحت عملکرد هیتر و تجهیزات متصل به آن باید به صورت ادواری انجام شود.
بررسی اتصالات،کلیدها،شستی ها
نوسان در تابلو برق امری محتمل است.در نتیجه این نوسانات که در مرور زمان اتفاق می افتند،امکان شل شدگی باسبار و سایر اتصالات وجود دارد.از طرفی عبور مداوم جریان برق می تواند باعث گرم شدن کابل ها شود.در نتیجه گرمای ایجاد شده باعث تشدید وضعیت تغییر وضعیت قطعات و اتصالات می شود.بنابراین در بازدیدهای نگهداری تابلو برق باید این موارد به طور دقیق مورد کاوش و رفع عیب قرار گیرد.
بررسی کابل ها ومقره ها
بنا به دلایلی که در بالا اشاره شد،مقره ها کابل ها نیز می توانند تغییر شکی اندکی پیدا کنند بنابراین در چک لیست نگهداری تابلو برق کلیه کابل ها و مقره ها نیز باید کنترل شوند و موارد دارای عیب شناسایی و در اسرع وقت گزارش شود.
چک کردن مدارات کنترل
مدارات کنترلی که داخل تابلو برق قرارگرفته اند به مرور زمان ممکن است دچار نقص یا فرسودگی شوند.در نتیجه باید در بازدید های دوره ای مورد رصد و عیب یابی قرار گیرند.
بررسی رنگ بدنه و لکه گیری در صورت نیاز
عوامل محیطی مختلف مثل آب و هوا و نحوه بهره برداری،می تواند روی کیفیت رنگ بدنه تابلو برق اثر بگذارد.یکی از کارهایی که در فرایند نگهداری تابلو برق انجام می شودبررسی ظاهری بدنه از داخل و خارج و لکه گیری و رنگ کردن سطوح رنگ پریده.این کار با چربی زدایی و نظافت سطح مورد نظر توسطرنگ هوا خشک انجام می شود.
چک لیست ایمنی تابلو برق
توجه به ایمنی شرط اول در هر کاری است.برای داشتن یک بهره برداری پایدار و ایمن از تابلو برق باید موارد ایمنی را در آن به نحو احسنت رعایت نمود.برخی از اموری که باید در چک لیست نگهداری تابلو برق به منظور حصول اطمینان از ایمنی دستگاه وجود داشته باشد،عبارتند از:
•استفاده از وسایل مهار آتش مناسب
آتش سوزی امری محتمل است و در تجهیزات برقی نیز احتمال وقوع بالایی دارد.بنابراین باید با مشورت شرکت سازنده تابلو برق ابتدا نوع آتش خاموش کن مناسب را تشخیص داده و در محل مستقر نمود.همچنین لازم است که نحوه کار با این وسایل به پرسنل مربوطه آموزش داده شود.وسایل مهار آتش اعم از کپسول آتش نشانی یا موارد دیگر باید به صورت دوره ای مورد بازدید و شارژ مجدد قرار گیرند و تاریخ شارژ آنها روی برگه همراه محصول بروزرسانی شود.
•آموزش پرسنل جهت پیش گیری از برق گرفتگی
برای اینکه خطر برق گرفتگی را در سیستم کاهش دهید ،باید پرسنل مشخصی عهده دار اپراتوری تابلو برق باشند.این پرسنل حتما بایددر خصوص عوامل برق گرفتگی هشدارها و آموزش های لازم را دریافت کرده باشند.انجام صحیح موارد موجود در چک لیست نگهداری تابلو برق می تواند تا حد زیادی از این اتفاق جلوگیری کند.اما احتمال رخداد آن را صفر نمی کند،در نتیجه اهمیت آموزش و انتخاب اپراتور شایسته را جدی بگیرید.
•کنترل آلودگی محیطی
ایجاد آلودگی یکی از دلایل مهم به خطر افتادن ایمنی تابلو برق به شمار می روند.باید سعی کنید حتی المقدور محل نصب تابلوبرق را از وجود گرد و غبار و عوامل آلوده کننده دور نگه دارید.کنترل درب تابلو برق و مبادی ورود و خروج جریان هوا و سلامت کار فن ها می تواند در این راستا موثر باشد.همچنین ممکن است برای جمع کردن الودگی ها نیاز به استفاده از جاروبرقی صنعتی داشته باشید.اهمیت جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به درون تابلو نیز کامل واضح است،معمولا این موردتوسط شرکت تولیدکننده با تعبیه پایه ها یافونداسیون مناسب در کف تابلو برق و بکارگیری استانداردهای محافظتی مختلف در بهترین حالت رعایت می شوداما به هر حال گذر زمان و نحوه استفاده ممکن است شرایط را تغییر دهد بنابراین بررسی این مورد را در لیست نگهداری تابلو برق قرار دهید.
