موتور کلید اتوماتیک و کاربرد آن
موتور کلید اتوماتیک جزء تجهیزات حفاظتی مهم و کاربردی است که برای محافظت از تجهیزات و تاسیسات صنعتی، سیم و کابل، ماشین‌آلات و غیره در زمان مواجه سیستم با اضافه بار یا اتصال کوتاه مورد استفاده قرار میگیرد. این قطعات دارای کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف خصوصا صنایع حساس چون صنایع نظامی، کشتیرانی و پزشکی هستند. چنانچه مایل به آشنایی با موتور کلید اتوماتیک و کاربرد آن هستید تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
موتور کلید اتوماتیک چیست؟
همانطور که اشاره شد موتور کلید اتوماتیک یا عملگرهای موتوری (Motor Operator) جزء تجهیزات حفاظت الکتریکی است. این کلیدها بر خلاف کلیدهای الکتریک معمولی که به صورت دستی خاموش و روشن می‌شوند، دارای عملکرد اتوماتیک هستند. بنابراین در مکان‌ها و صنایع حساس چون بیمارستان‌ها و صنایع نظامی که در صورت قطعی برق، امکان خاموش و روشن کردن سریع دستی وجود ندارد، استفاده می‌شوند. موتور کلید اتوماتیک با استفاده از قالب‌های تزریقی مخصوص ساخته می‌شوند. قابل تعمیر نیستند و در صورت مشکل باید تعویض شوند. این کلیدها در مقایسه با کلیدهای هوایی قدرت کمتری دارند.
نحوه عملکرد موتور کلید اتوماتیک
موتور کلید اتوماتیک اغلب بر روی مدارشکن قالبی (MCCB) نصب می‌شوند و به سه حالت OFF، ON و تریپ خودکار سوییچ می‌شود. وظیفه این قطعه قطع و وصل کردن، تعویض وضعیت منبع تغذیه به یک منبع تغذیه جایگزین و تنظیم مجدد کلیدهای اتوماتیک می‌باشد. موتور کلید اتوماتیک تنوع زیادی دارند که هر کدام کاربردهای مخصوص به خود را دارند و به‌منظور افزایش انعطاف‌پذیری، ولتاژهای مختلفی را به مشتریان ارائه می‌دهند.
تنظیم و کنترل عملکرد موتور کلید اتوماتیک از طریق ارتباط با شبکه و نصب و راهاندازی ماژول کنترل موقعیت قطع BSCM و سیم NSX صورت میگیرد که کنترل فرمان قطع، وصل و تنظیم مجدد آن و نیز انتقال کلید اتوماتیک به حالت‌های OFF و ON را بر عهده دارد.
انواع موتور کلید اتوماتیک
موتور کلید اتوماتیک در 5 گروه دسته‌بندی می‌شوند که به شرح زیر هستند:
۱- کلیدهای مینیاتوری
این کلیدها برای حفاظت از مدار کنترل و فرمان تجهیزات و تاسیسات برقی استفاده می‌شوند و تا حدود 125 آمپر برد دارند.
۲- کلیدهای حافظ موتور
کلیدهای حافظ موتور همانطور که از نامشان پیداست، برای حفاظت از موتور استفاده می‌شوند و معمولا تا 100 آمپر برد دارند.
۳- کلیدهای محافظ جان
از کلیدهای محافظ جان به منظور جلوگیری از خطرات نشتی و حفاظت از جان افراد در برابر برق‌گرفتگی استفاده می‌شود که بسته به میزان حساسیت به دو نوع صنعتی و خانگی تقسیم می‌شوند. حساسیت تا 30 میلی‌آمپر از جان کاربران و بیش از این مقدار از تجهیزات صنعتی محافظت می‌کند.
۴- کلیدهای اتوماتیک کمپکت
از کلیدهای اتوماتیک کمپکت در صورت افت بیش‌از حد ولتاژ یا برگشت جریان در شبکه‌های توزیع استفاده می‌شود. در این حالت مدار به‌صورت اتوماتیک قطع شده و هشدار می‌دهد.
۵- کلیدهای اتوماتیک هوایی
کلیدهای اتوماتیک هوایی در آمپرهای بالا مورداستفاده قرار می‌گیرند. این کلیدها در ورودی تابلوها که جریان بالایی وجود دارد، کاربرد زیادی دارند.
مزایای موتور کلید اتوماتیک
استفاده از موتور کلید اتوماتیک دارای ویژگی‌ها و مزیت‌های خاصی است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- امکان قطع، وصل و تنظیم مجدد کلید اتوماتیک از راه دور
- جلوگیری از اضافه بار به واسطه سوئیچ و رله‌های متنوع موجود در ساختار موتور کلید اتوماتیک
- فراهم بودن امکان استفاده دستی از موتور کلید اتوماتیک
- امکان انجام تمام کنترل‌های اصلی، تنظیمات کلید و قفل‌کردن با کمک موتور کلید اتوماتیک
- امکان انجام دستی تریپ از طریق دکمه Push To Trip موجود بر روی موتور کلید اتوماتیک
بخش‌های مختلف موتور کلید اتوماتیک
موتور کلید اتوماتیک نیز همچون دیگر تجهیزات حفاظتی شامل بخش‌های مختلفی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- برچسب اطلاعات موتور
- بخش مدیریت نیروی ذخیره‌شده در وضعیت دستی
- علامت موقعیت کنترل
- علامت وضعیت وصل و یا قطع موتور
- بخش قرار دادن موتور در وضعیت OFF(O)
- حالت انتخاب وضعیت دستی یا اتوماتیک
- کلید قفل‌کردن موتور در وضعیت OFF
- سرب مهروموم موتور
- کنترل وضعیت قطع و وصل موتور
- واحد تریپ
سخن پایانی
موتور کلید اتوماتیک نقش مهمی در حفاظت تمام تجهیزات صنعتی، سیم و کابل و همچنین تاسیسات روشنایی و ماشین‌آلات خصوصا در صنایع حساس دارد. این موتورها انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربردهای مخصوص طراحی شده‌اند و با توجه به نوع صنعت، تجهیزات و... مورداستفاده قرار می‌گیرند. استفاده از موتور کلید اتوماتیک علاوه بر سایر مزایای ذکر شده، تاثیر زیادی در صرفه‌جویی و بهینه‌سازی هزینه‌های انرژی دارد.
